ISU gelatin babi dalam perubatan sudah
lama menjadi suatu isu yang menarik perhatian pelbagai pihak di
Malaysia, khususnya umat Islam. Tapi sebelum itu, pasti ada yang
tertanya-tanya – gelatin itu apa?
Secara ringkasnya, gelatin adalah seperti apa yang disebut oleh..
Dr Su’aad Salih, Professor Fekah di Universiti Al-Azhar:
“Gelatin adalah bahan kasar yang
dihasilkan dengan mendidihkan tulang, kulit dan tisu haiwan. Oleh itu,
ia bergantung kepada jenis haiwan tersebut. Jika haiwan tersebut
dagingnya halal dimakan seperti lembu, unta, kambing dan lain-lain,
makan gelatinnya adalah halal, dan begitu juga dengan makanan yang
mengandunginya. Bagaimanapun, jika haiwan tersebut dagingnya haram
dimakan seperti babi, maka gelatin yang dihasilkan daripadanya adalah
haram”.
Mengambil intipati Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan kali ke-8 pada 24 September 1984 berpandangan bahawa - penggunaan
gelatin dalam ubat pada masa sekarang (1984) adalah diharuskan kerana
darurat. Sekiranya telah ada bahan halal yang dapat menahan ubat dari
cepat rosak, maka penggunaan gelatin dalam ubat tidaklah lagi
diharuskan.
Bagaimanapun, Fatwa ini tidak
menjelaskan secara spesifik jenis gelatin yang dimaksudkan, oleh itu
saya membuat kesimpulan bahawa gelatin yang dimaksudkan di dalam fatwa
ini ialah gelatin yang dihasilkan daripada sumber haram sama ada babi
ataupun haiwan yang tidak disembelih secara Islam.
Persoalannya kini, selepas 26 tahun
fatwa ini dikeluarkan, adakah penggunaan gelatin dari bahan haram masih
lagi diharuskan atau penggunaan gelatin dari bahan haram tidak lagi
diharuskan pada masa sekarang kerana telah terdapat bekalan gelatin
halal yang dihasil daripada sayuran ataupun haiwan yang disembelih
mengikut kaedah Islam?
Dengan peningkatan kesedaran dan
sensitiviti umat Islam tentang status halal gelatin yang terkandung di
dalam ubat, Kementerian Kesihatan Malaysia menerusi Biro Pengawalan
Farmaseutikal Kebangsaan (BPFK) telah mengarahkan syarikat syarikat
farmaseutikal yang bertanggungjawab untuk mengisytiharkan dan menyatakan
pada label ubat mereka jenis gelatin ataupun sumber haiwan yang
digunakan.
Pada November 2009, satu kajian hasil
usahasama Universiti Sains Malaysia (USM) dan Biro Pengawalan
Farmaseutikal Kebangsaan yang diketuai oleh Prof. Madya Dr. Gam Lay Harn
mendapati 30% daripada 100 kapsul ubat yang diuji mengandungi gelatin
dari babi ataupun campuran gelatin lembu dan babi.
Menurut Dekan Pusat Pengajian Farmasi USM, Prof Madya Dr Syed Azhar Syed Sulaiman:
“Gelatin dari khinzir (babi)
digunakan kerana ia lebih murah daripada gelatin lembu. Bagaimana pun
ini bukanlah menggambarkan keseluruhan pasaran gelatin kapsul di
Malaysia kerana ada pengeluar yang terlibat bertindak menukar gelatin
yang mereka gunakan kepada yang halal seperti gelatin lembu selepas
dimaklumkan perkara berkenaan”.
Apa yang malangnya, sehingga kini belum
ada senarai ubat-ubatan yang mengandungi gelatin babi yang dikeluarkan
secara rasmi sama ada dari pihak universiti, Kementerian Kesihatan
Malaysia, Indonesia mahupun Brunei. Ini mungkin kerana, kaedah
pengesanan gelatin ataupun sumber haiwan di dalam ubat masih dalam
peringkat penyelidikan dan pembangunan, serta ujian pengesahan
seterusnya perlu dilakukan.
Realitinya, ramai umat Islam di Malaysia
yang masih keliru dengan penjualan ubat-ubatan yang mengandungi unsur
babi. Ubat-ubatan yang mengandungi gelatin babi adalah haram di sisi
Islam tetapi penjualannya adalah dibenarkan di Malaysia jika ia menepati
syarat-syarat pendaftaran yang ditetapkan terutama dari segi kualiti,
selamat dan label produk yang menyatakan jenis sumber haiwan yang
digunakan. Ini membolehkan mereka yang bukan beragama Islam
menggunakannya ataupun boleh digunakan oleh umat Islam dalam keadaan
yang memenuhi syarat-syarat darurat.
Oleh itu, adalah menjadi tanggungjawab
pengamal perubatan untuk memaklumkan kepada pesakit sekiranya ubat yang
diberikan mengandungi sumber babi, dan menjadi tanggungjawab pesakit
pula untuk meneliti dan membaca label kandungan ubat-ubatan yang mereka
ambil.
Sedikit panduan ringkas bagi
para pembaca, berikut adalah istilah bagi babi yang sering digunakan di
dalam pembungkusan (termasuk makanan dan ubatan):
1. Pig
- Istilah umum untuk seekor babi atau sebenarnya bermaksud babi muda, berat kuran 50kg.
2. Pork
- Istilah yang digunakan untuk daging babi di dalam masakan.
3. Swine
- Istilah yang digunakan untuk
keseluruhan kumpulan spesis babi. Ingat lagi tak Swine Flu? Itu maknanya
selesema babi tetapi telah kemudiannya ditukarkan namanya kepada suatu
istilah lain yang tidak menarik perhatian terhadap babi lagi.
4. Sow Milk
- Istilah untuk menerangkan susu babi.
5. Porcine
- Istilah yang digunakan untuk sesuatu
yang berkaitan atau berasal dari babi. Porcine sering digunakan di dalam
bidang perubatan untuk menyatakan penggunaan sumber yang berasal dari
babi.
6. Boar
- Merujuk kepada babi hutan atau babi liar.
7. Hog
- Istilah untuk babi dewasa, berat melebihi 50kg.
9. Sow
- Istilah untuk babi betina dewasa. Istilah ini agak jarang digunakan.
9. Dan ada pelbagai istilah lagi..
Kalau mahu mengetahui hal ini dengan lebih jelas, saya amat mengesyorkan anda memuaturun dan membaca sendiri ‘Laporan Pendedahan Eksklusif 90 Ubat Mengandungi Babi‘
yang didedahkan oleh seorang ahli farmasi Islam yang baik hati. Ini
memang penting sebenarnya. Semoga usaha beliau mendapat keberkatan dan
balasan yang baik daripada Allah SWT. Amin.
Kongsikan pendapat anda melalui komen dan terima kasih kerana membaca post ini.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan